Kalp Damar Tıkanıklığı, Kalp üzerinde bulunan, organlara kan akışını sağlayan damarların yağ tabakaları ile tıkanması kalp damar tıkanıklığı olarak adlandırılır. Tıkanıklık sonucu kalp, organlara yeterince kan akışı sağlayamaz ve organları besleyemez. Damarların merkezi kalptir. Buna dolaşım sistemi denir. Bu yapı kanı vücudun canlı kalması için her noktaya milimetreden çok daha küçük yapılı, kılcal damarlar vasıtası ile ulaştırır. Kalbimiz de bulunan vücudun en geniş damarı aort 2,5 ile 4 cm. Genişliği ile ana dağıtıcıdır. Aort damarının bu kadar geniş olması veya aniden basınçla genişlemesi anevizma (Damar iç çeperinde baloncuk oluşumu) ihtimalini artırır.
Kalp damarları tıkandığında ortaya çıkan sonuç nedir?
Yağ tabakaları ile iyece daralan koroner atardamarlar, kan pıhtısı ya da yağ pıhtısının en damardaki en daralmış yeri tıkaması ile aniden gelişen kalp krizi (Miyokard enfarktüsü) ortaya çıkar. Damarlardaki tıkanıklık çoğunlukla damarın kıvrımlı, dar açılı yerlerinde meydana geldiğinden, pıhtı ile tıkanması kolaydır. Kan akışının kalbi besleyen damardan geçmemesi, kalp kası hücrelerin yeterli besin alamamasına neden olur.
Kalbin en önemli görevi ritmik kalp hareketi sağlayan elektrik sinyallerinin üretilerek kalbi pompa gibi çalıştırmaktır. Kalp krizi sonucu atar damarlardan kan akışı azalacağından, gerekli besin ve oksijen hücrelere gönderilemeyecektir. İhtiyaçları karşılanmayan hücreler öldüğünde kalpte ritim bozuklukları başlar ve kasılma kuvveti azalır.
Kan akışının kesintiye uğradığı ya da azaldığı bölge kalbin ana ulaştırma hattında bulunmuyor ise veya bu bölge geniş değil ise; tıkanık damarın kendiliğinden veya müdahale ile açılması ile kalp normale dönebilir, hasta iyileşebilir.
Kalp damar tıkanıklığı en çok hangi damarlarda görülür?
Kalp damar tıkanıklığı denince ilk kalpte ki atardamarlar akla gelir. Bunun nedeni atardamarların daha sık tıkanmasıdır. Fakat toplardamarlarda da farklı sorunlara yol açar. Tıkanıklık damar iç çeperinde yağ dokusunun birikerek yapışmasıdır. Tıkanıklık başlangıçta küçük bir noktadır. Zamanla üst üste biriken yağ dokusu tıkanıklığın çoğalmasına neden olur. Damar iç çapı daralır ve kan akışı zorlaşmaya başlar. Böylece hasta da çeşitli şikâyetler başlar.
Kalp damar tıkanıklığının meydana gelme neden olur?
Damar tıkanmasının en önemli nedeni damar kireçlenmesi ve damar sertleşmesi sonucu yağ birikimidir. Ayrıca atardamarlar da nadiren de olsa pıhtılaşmaya bağlı tıkanma görülür. Tabi ki aort atardamar da pıhtılaşma olmaz. Damar tıkanıklığından başka özellikle genç yaşta ortaya çıkan damar iltihaplanması olan Takayasu hastalığı ve sigara içenlerde ortaya çıkan Burger hastalığı gibi damar hastalıkları da damarların tıkanmasına neden olabilir.
Takayasu hastalığının tam olarak nedeni bilinmemektedir, genetik yatkınlığın ön planda olduğu bir damar hastalığıdır, daha çok Orta Asya kadınlarında görülmektedir. Belirtilerin ortaya çıkması ile genel tedavi şekli belirlenmelidir.
Burger hastalığı ise atardamar hastalığıdır, çocuk yaşlardan itibaren ortaya çıkabilir, en önemli tedavisi sigaranın bırakılmasıdır, hastalık damar tıkanıklığı devamında kangren ortaya çıkararak uzuv kaybedilmesine neden olur. Vücutta meydana gelen yaraların iyileşmemesi bir başka sonucudur.
Kalp damar tıkanıklığı öncelikle atardamarlar olmak üzere bütün kalp damarlarında görülebilir. Sigara içinlerde, 50 yaş üstü yüksek kolesterol ve şeker hastaları ile hipertansiyon hastalarında damar tıkanıklığı daha çok görülür.
Kalp damar tıkanıklığı tedavisi nasıl yapılır?
Tıkanan damarlar için kesin bir ilaç yoktur, fakat omega 3 yağ asitlerinin belli bir etkisi olmaktadır. Daha çok koruyucu önlemler almak damar tıkanıklığını önlemektedir. Sağlıklı beslenme, ilerleyen yaş ile tuzun azaltılması, kırmızı etin azaltılması, sebze, meyve ağırlıklı beslenmek tıkanıklığın önlenmesinde önemli rol oynar. Düzenli spor yapmak yine kalp damar sağlığı için önemlidir. Günlük 30 dakika yürümek sağlık için kesinlikle çok önemlidir. Yapılan muayene de tıkanıklık çok fazla ise koraspirin vb. İlaçlar ömür boyu kullanılmalıdır.
